Đền Ngọc Sơn – Di sản văn hóa, tín ngưỡng độc đáo giữa lòng Hà Nội

Nằm giữa lòng Hồ Hoàn Kiếm, Đền Ngọc Sơn nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và vẻ đẹp trầm mặc. Bài viết giới thiệu chi tiết quần thể di tích này, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm hữu ích giúp bạn có chuyến tham quan trọn vẹn.

Du lịch Hà Nộinếu bạn đang chưa biết đi đâu thì đền Ngọc Sơn chính là một điểm đến thú vị mà bạn không nên bỏ lỡ. Tới đây, bạn sẽ được tìm hiểu, lắng nghe những câu chuyện, giá trị lịch sử truyền thống thú vị về biểu tượng văn hóa tâm linh của vùng đất Thủ đô.

Đền Ngọc Sơn thờ ai? Lịch sử đền

Đền Ngọc Sơn thuộc cụm di tích Hồ Hoàn Kiếm, là ngôi đền thờ vị anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và thần chủ quản công danh Văn Xương Đế Quân. Bên cạnh đó, đây cũng là nơi thờ Phật, ban Công Đồng,… Qua việc thờ cúng cùng với phong cách kiến trúc, hệ thống câu đối, hoành phi và cách bài trí của đền Ngọc Sơn đã thể hiện rõ nét quan niệm Tam giáo đồng nguyên (Phật giáo, Đạo giáo, Nho giáo) của người dân Việt Nam khi xưa. 

Quá trình hình thành đền Ngọc Sơn: 

• Ngôi đền Ngọc Sơn, ban đầu mang tên Ngọc Tượng dưới thời Lý Thái Tổ, được đổi tên dưới triều Trần, là nơi tưởng nhớ những vị anh hùng hy sinh trong cuộc chiến chống quân Nguyên – Mông. Đền từng sụp đổ sau đó, nhưng đã được phục dựng và trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm và tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam.
• Thời chúa Trịnh Giang (triều vua Lê Vĩnh Hựu), cung Khánh Thụy được xây dựng cùng hai quả núi đất đối diện Đền Ngọc Sơn, nằm trên bờ Đông.
• Cuối đời nhà Lê, Cung Khánh Thụy bị phá hủy một phần. Sau đó, người dân làng Tả Khánh đã phục dựng lại ngôi đền, gọi là đền Khánh Thụy, tọa lạc hướng ra đền Ngọc Sơn.
• Chùa Ngọc Sơn, tọa lạc trên nền cung Khánh Thụy xưa, được xây dựng bởi nhà từ thiện Tín Trai. Sau đó, ngôi chùa được nhượng lại cho một hội từ thiện, họ đã biến đổi nó thành đền thờ Tam Thánh. Hội đã quyết định tháo gác chuông, trùng tu lại kiến trúc và tôn thờ Văn Xương Đế Quân, chính thức đặt tên là đền Ngọc Sơn.

Đền Ngọc Sơn: Vị trí, di chuyển & giá vé

• Đ. Đinh Tiên Hoàng, phố Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

• Giá vé tham quan: 

  • Người lớn: 30.000 VNĐ/ người. 
  • Trẻ em dưới 15 tuổi: miễn phí

Đền Ngọc Sơn tọa lạc ở phía Đông Bắc trên Đảo Ngọc của Hồ Hoàn Kiếm, kết hợp với Tháp Rùa ở phía Nam đã tạo nên một quần thể di tích văn hóa – lịch sử nổi bật giữa cảnh sắc thiên nhiên xanh mát, thanh bình, hấp dẫn khách tham quan. 

Để đến Đền Ngọc Sơn, có 3 phương tiện cho bạn lựa chọn là xe máy, ô tô và xe buýt, cụ thể: 

2.1. Xe buýt

Vì đền Ngọc Sơn nằm ở khu vực trung tâm Hà Nội nên việc di chuyển rất dễ dàng. Nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí thì có thể bắt xe buýt đi đến đây, với 4 tuyến xe: 

• Tuyến 08: đi từ bến Long Biên.
• Tuyến 14: đi từ Cổ Nhuế.
• Tuyến 31: đi từ Đại học Bách Khoa.
• Tuyến 36 khởi hành từ bến xe Long Biên.

2.2. Xe máy, ô tô cá nhân

Xe máy và ô tô cũng là phương tiện được nhiều du khách lựa chọn. 3 lộ trình di chuyển tới Đền Ngọc Sơn dành cho xe máy, ô tô: 

• Tuyến đường 1: Giảng Võ – Nguyễn Thái Học – Hai Bà Trưng – Đinh Tiên Hoàng.
• Tuyến đường 2: Đại Cồ Việt – Phố Huế – Đinh Tiên Hoàng.
• Tuyến đường 3: Khâm Thiên – Trần Hưng Đạo – Hàng Bài – Đinh Tiên Hoàng.

** Lưu ý: phố đi bộ Hà Nội sẽ diễn ra trong 2 ngày cuối tuần nên các phương tiện sẽ không được đi lại trong khu vực này. Do đó, nếu bạn có dự định đi tham quan đền Ngọc Sơn vào khoảng thời gian này thì cần sắp xếp sao cho hợp lý.

3. Di tích đền Ngọc Sơn Hà Nội có gì?

Du lịch Đền Ngọc Sơn có gì thú vị để bạn khám phá? Dưới đây là các địa danh hấp dẫn mà bạn nên ghé thăm khi tới ngôi đền này. 

3.1. Công trình Tháp Bút – Đài Nghiên

Dừng chân ở cửa đền Ngọc Sơn, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh một ngọn tháp cao 5 tầng được làm bằng đá có hình dáng vô cùng ấn tượng, đó chính là Tháp Bút. Tháp được xây dựng vào năm 1865, nằm trên núi Ngọc Bội. Trên tháp Bút có khắc 3 chữ “Tả Thanh Thiên”, được hiểu là “Viết lên trời xanh”, mang hàm ý khẳng định ý chí của tầng lớp tri thức, đặt tầm vóc của mình sánh ngang đất trời. 

Dưới chân Tháp Bút là một nghiên mực hình quả đào được cắt đôi theo chiều dọc, gọi là Đài Nghiên. Tấm nghiên được ba con thiềm thừ nâng đỡ, trên thân nghiên khắc một bài thơ của nho sĩ Nguyễn Văn Siêu. 

Vào lúc mặt trời ngay trên đỉnh đầu, hình ảnh Tháp Bút in bóng xuống lòng Đài Nghiên tạo nên khoảnh khắc đẹp vô thực không phải ai cũng có cơ hội chiêm ngưỡng. 

3.2. Cầu Thê Húc dẫn vào đền Ngọc Sơn

Cầu Thê Húc gây ấn tượng với sắc đỏ rực rỡ, cầu được làm bằng chất liệu chính là gỗ, tạo hình cong cong như con tôm. Cây cầu này cũng là lối đi duy nhất dẫn từ bờ Hồ Hoàn Kiếm đến đền Ngọc Sơn. Với thiết kế đặc biệt đó, bạn có thể dễ dàng cho ra những tấm ảnh “để đời” khi check in tại cầu. Đừng quên dành thời gian ngắm trọn vẹn vẻ đẹp lung linh của cầu Thê Húc khi đêm về, chắc hẳn sẽ không làm bạn thất vọng đâu. 

Tiếp tục di chuyển vào bên trong, bạn sẽ được tham quan, khám phá 2 khu đền chính, nơi thờ 2 vị thần nổi danh trong lịch sử là Đức Thánh Trần Hưng Đạo và Văn Xương Đế Quân. 

Phong cách kiến trúc của cả hai khu đền thờ đều mang đậm nét đặc trưng của các ngôi chùa ở phía Bắc. Trong đền đặt 2 bức tượng lớn, một là tượng Đức Thánh Trần đặt tại hậu cung, hai là tượng Văn Xương Đế Quân tay đang cầm chiếc bút lông mang phong thái vô cùng thanh tao, khí chất. 

Đặc biệt, vào các dịp Lễ, Tết, lễ Đền Ngọc Sơn sẽ được tổ chức, thu hút rất đông người dân và du khách gần xa đến tham dự, xin lộc và cầu bình an. Khi đi lễ, người dân thường sắm sửa những lễ vật bề thế, trang trọng để dâng cửa đền. Tuy nhiên, tùy thuộc bạn muốn gửi gắm, ước nguyện điều gì để chuẩn bị lễ phù hợp. Còn đối với văn khấn đền Ngọc Sơn, hiện đang có 3 bài khấn, gồm: văn khấn Tam Tòa Thánh Mẫu, văn khấn Thành Hoàng và văn khấn ban Công Đồng. 

Khám phá quanh đền Ngọc Sơn, hồ Hoàn Kiếm

Bên cạnh đền Ngọc Sơn, du lịch Hà Nội còn hấp dẫn du khách bởi rất nhiều địa danh nổi tiếng khác. Một số điểm đến có vị trí gần đền Ngọc Sơn thuận tiện cho việc di chuyển để bạn tham khảo: 

• Đền Bà Kiệu: cách khu đền 46m

• Bảo tàng Lịch sử Quốc gia: cách 1,3km

• Nhà tù Hỏa Lò: cách 1,7km

• Hoàng thành Thăng Long: cách 2,2km

• Vincom Mega Mall Times City (cách 5km)

Bên trong Times City – địa điểm vui chơi giải trí nhộn nhịp, có một thiên đường giải trí cực kỳ độc đáo, thu hút đông đảo du khách ở nhiều lứa tuổi đó là thủy cung Times City và VinKE: 

Booking vé vào cửa VinKE & Vinpearl Aquarium

Lưu ý khi tham quan, chiêm bái đền Ngọc Sơn.

Bỏ túi những lưu ý quan trọng khi đi du lịch đền Ngọc Sơn: 

• Bạn có thể đến đền bất cứ ngày nào, nhưng mùng một và ngày rằm thường đông đúc. Nếu ngại đông người, hãy tránh đi vào hai ngày này.
• Mùa thu và xuân là thời điểm lý tưởng để viếng thăm đền Ngọc Sơn, check in cầu Thê Húc, tận hưởng khí hậu dễ chịu.
• Vào khu vực chính, hãy đi qua hai cửa bên, tránh cửa giữa và nhớ bước qua bậu cửa.
• Trật tự, nhẹ nhàng, trang nghiêm.
• Hạn chế chụp hình bên trong khu thờ tự.

Đến với đền Ngọc Sơn, bạn sẽ cảm nhận được hơi thở yên bình, tĩnh lặng giữa chốn đô thị ồn ào, tấp nập và ngắm nhìn tuyệt tác kiến trúc cổ của Thủ đô. Dù năm tháng có chảy trôi thì ngôi đền này vẫn luôn giữ được nét mộc mạc vốn có khiến ai đi qua một lần cũng phải bồi hồi ngẩn ngơ.